Sedanter Ne Demek? Sedanter Yaşam Tarzı Nedir?

Sedanter yaşam tarzı, günümüzde giderek daha fazla kişinin karşılaştığı bir durum haline geldi. Modern yaşamın getirdiği kolaylıklar ve teknolojinin sunduğu imkanlar, hareketli bir yaşamdan uzaklaşmamıza neden olabiliyor. Bu yazıda, sedanter yaşam tarzının ne anlama geldiğini, bu durumun sağlığa etkilerini ve çözümlerini bulabilirsiniz.

Sedanter Ne Demek?

“Sedanter” kelimesi Latince (sedere:oturmak) kelimesinden türetilmiştir ve fiziksel olarak aktif olmayan, hareketsiz bireyleri tanımlar. Sedanter bireyler günlerini büyük ölçüde oturarak geçiren hareketsiz bir yaşam tarzına sahiptir. İnsanoğlu doğası gereği hareket etmek üzere donanmıştır. Ancak modernleşen dünya, insanı gittikçe daha da az hareket etmeye yöneltmektedir. Bu tür hareketsiz bir yaşam tarzı, önlem alınmadığı takdirde zaman içinde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Sedanter Davranış Nedir?

Sedanter davranış, kişinin uzun süreli oturma veya uzanma pozisyonunda olduğu ve düşük enerji harcaması gerektiren aktiviteleri gerçekleştirdiği davranış biçimini ifade eder. Bu tür davranışlar, genellikle televizyon izlemek, bilgisayar kullanmak, kitap okumak veya masa başında çalışmak gibi aktiviteleri içerir.

Uzun süreli sedanter davranışlar, obezite, kalp hastalıkları, diyabet ve bazı kanser türleri gibi kronik hastalık risklerini artırabilir. Bu nedenle, sedanter davranışları sınırlamak ve düzenli fiziksel aktivite yapmak, sağlıklı bir yaşam tarzı için önemlidir.

Sedanter Yaşam Tarzı Nedir?

Sedanter yaşam tarzı, fiziksel aktivitenin minimum düzeyde olduğu ve büyük ölçüde oturarak geçirilen bir yaşam şeklidir. Günün en az 6 saatini oturarak geçiriyor olmak sedanter bir yaşam tarzına sahip olduğunuzu gösterir. Bu tarz bir yaşam, işte uzun süre masa başında oturmak, evde televizyon izlemek, bilgisayar başında vakit geçirmek gibi aktivitelerle örneklendirilebilir. Sedanter yaşam tarzı, gün boyunca harcanan enerji miktarını oldukça düşürür. Bu durum, sağlık açısından çeşitli riskler doğurabilir. Bu nedenle pek çok doktor sedanter bireylerin düzenli olarak egzersiz yapmalarını önermektedir.

Sedanter Yaşamın Zararları Nelerdir?

Sedanter yaşam tarzı, vücutta çeşitli belirtiler ve sinyallerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler, genellikle uzun süreli hareketsizlikten kaynaklanan sağlık sorunlarının işaretleridir. İşte sedanter yaşam tarzının vücutta verebileceği bazı sinyaller:

• Kilo artışı: Hareket eksikliği, daha az enerji harcamanıza neden olur ve bu da kilo alımına yol açacaktır.
• Kas zayıflığı: Hareketsiz bir yaşam tarzı kasların zayıflamasına ve kas esnekliğinin azalmasına neden olur. Bu durum da ani kramplara neden olabilir. Düzenli egzersiz yapmak ve kas kramplarına iyi gelen besinler tüketmek bu durumun önüne geçebilir.
• Kardiyovasküler sorunlar: Uzun süreli oturma, kan dolaşımını olumsuz etkileyebilir ve kardiyovasküler hastalıklar riskini artırabilir. Bacaklarda şişlik ve varis gibi sorunlar da görülebilir.
• Enerji düşüklüğü ve yorgunluk: Fiziksel aktivitenin azlığı, vücutta enerji seviyelerinin düşmesine ve sürekli yorgunluk hissine yol açabilir. Bu da kısır bir döngüye sebep olacaktır. Bu nedenle pazartesileri beklemeden hemen bugün egzersiz yapmaya başlamalısınız.
• Ruh hali: Fiziksel aktivitenin eksikliği, endorfin seviyelerini düşürecektir. Bu da depresyon, anksiyete ve genel ruh hali bozukluklarına neden olabilir.

Sedanter Yaşamdan Kurtulmanın Yolları

Sedanter yaşam tarzından kurtulmak, günlük yaşamınıza daha fazla hareket ve fiziksel aktivite eklemekle mümkündür. İşte sedanter yaşamdan kurtulmak için bazı öneriler:

• Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta veya 75 dakika yüksek yoğunlukta aerobik aktivite yapmaya çalışın. Yürüyüş, koşu, bisiklet sürme, yüzme gibi aktiviteleri tercih edebilirsiniz.
• Gün içinde daha fazla hareket edin: Masa başında çalışıyorsanız, her saat başı kalkıp kısa yürüyüşler yapın. Asansör yerine merdiven kullanın ve kısa mesafelerde araba kullanmak yerine yürümeyi tercih edin. Bisiklet kullanmak da aktif bir ulaşım alternatifi olabilir.
• Evde aktif olun: Evde zaman geçirirken de aktif kalabilirsiniz. Ev temizliği, bahçe işleri veya egzersiz videoları izleyerek egzersiz yapmak gibi aktivitelerle hareketi artırabilirsiniz.
• Ofis ortamında aktif kalın: Her saat başı kalkıp biraz adımlamak iyi gelecektir. Böylece hem hareket etme hem de uzun süre yakın odakta kalan gözlerinizi dinlendirme fırsatı bulabilirsiniz.
• Hobi ve sosyal aktiviteler: Dans, yoga, spor kulüpleri veya açık hava etkinlikleri gibi fiziksel aktivite içeren hobiler edinin. Sosyal çevrenizle birlikte aktif etkinlikler planlayın.

Sedanter Bireyler İçin Ne Kadar Egzersiz Yeterli Olur?

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre yetişkin bir birey haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz veya 75 dakika yoğun aerobik egzersiz yapmalıdır. Sedanter bireyler için de aynı öneri geçerlidir. Sedanter yaşam tarzına sahip insanlar daha fazla hareket ederek sağlıklı bir yaşam tarzını benimseyebilirler.

1. Kas güçlendirme egzersizleri: Haftada iki gün, büyük kas gruplarını hedefleyen kas güçlendirme egzersizleri eklemek faydalıdır. Bu egzersizler, ağırlık kaldırma, direnç bantları kullanma veya vücut ağırlığı egzersizlerini içerebilir.
2. Dayanıklılık egzersizleri: Bisiklet sürmek, koşmak ve yüzmek gibi düşük-orta şiddetli egzersizler hareketli bir hayat benimsemek için çok daha eğlenceli yollardandır.
3. Günlük Aktif Olma: Sedanter bireylerin gün boyunca daha aktif olmaları teşvik edilir. Örneğin, asansör yerine merdiven kullanmak, yürüyüş yaparken duraklarda kısa molalar vermek gibi.

Bu öneriler, genel sağlık ve zindelik için önemlidir. Düşük yoğunluktan başlayarak zamanla egzersiz süresini ve şiddetini artırmak daha sürdürülebilir olabilir.